خاورمیانه پس از تحولات 2011 میلادی؛ بحران دولت ملی و نظم منطقه‌ای
نویسنده
چکیده مقاله:
خاورمیانه و بهویژه جهان عرب از سال 2011 میلادی با دگرگونی و تحولات بسیاری مواجه شده است. این دگرگونی که از آن به «بهار عرب» و یا «بیداری اسلامی» تعبیر می‌شد، به جای ساخت دولتی نوین بر پایهی یک نظم منطقه‌ای، با ورود متغیرها و عوامل متعددی چون گروههای تروریستی-تکفیری، پویش قومی کردها، پویش ترکیه در صحنهی بازی خاورمیانه، تلاش عربستان برای تغییر توازن قوا، دکترین اوباما و رقابت‌های منطقه‌ای، با موج نوینی از بحران و بی‌ثباتی مواجه شده که در نوع خود بی‌سابقه می‌نماید. مسیر حوادث نشان می‌دهد که خاورمیانه پس از این اتفاقات، از آشفتگی زیادی در سطوح مختلف (داخلی، منطقه‌ای و بینالمللی) رنج برده و بخش زیادی از این آشفتگی نیز به مسأله دولت و بحران دولت ملی مربوط میشود. بر این اساس، این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به دنبال تبیین تئوریک چرایی این آشفتگی و بی‌ثباتی در خاورمیانه پس از تحولات 2011 میلادی بر آمده است. در این زمینه، با استفاده از رویکرد «مجموعهی امنیتی منطقه‌ای» و سطوح تحلیل (داخلی، منطقه‌ای و خارجی) مورد توجه این رویکرد، سعی دارد به صورت نظاممند آشفتگی دولت‌ها، پویش‌های منطقه‌ای، الگوهای دوستی و دشمنی، رقابت‌ها و ساختار قدرت در منطقه را تبیین و تحلیل نماید.
منابع مشابه
بررسی تغییرات سامانه نظم متأثر از تحولات خاورمیانه با تمرکز بر ژئوپلیتیک شیعه در سال 2011
Although the followers of Frankfurt school didn’t enter geopolitics domain directly, their theoretical subjects could lead to outline “critical geopolitics or resistance”. The basis of this new form of geopolitics concept is the confrontation with the official and dominant discourses . Accordingly, a perception of geopolitics concept can be proposed which is space-bound, as opposed to the class...
متن کاملتحولات خاورمیانه پس از بیداری عربی و راهبرد امنیتی اروپا در مقابل آمریکا (2018-2011)
فروپاشی اتحاد شوروی و شکلگیری ساختار نوین قدرت در نتیجة تحولات آخرین دهة قرن بیستم و پویاییهای متعاقب آن در قلمرو نظام بینالملل، بسیاری از کنشگران را بر آن داشته تا در جهت تضمین امنیت و بقای خود، راهبردهای امنیتی جدیدی را اتخاذ نمایند. اروپا بهعنوان یکی از بازیگران بینالمللی فعال از روند مزبور تأثیر پذیرفته و تلاش داشته تا راهبردهای امنیتی مقتضی را تعقیب کند. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد...
متن کاملرویکرد جمهوری اسلامی ایران در تحولات کشورهای خاورمیانه پس از 2011 (مطالعه موردی بحرین و سوریه)
تحولات جهان عرب پس از سال 2011 در حال دگرگون ساختن شرایط و ترتیبات سیاسی و امنیتی منطقه خاورمیانه است و این دگرگونی‌ها منافع و امنیت بازیگران منطقه‌ای و از جمله امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تحولات که کشورهای مختلف منطقه از جمله مصر، بحرین، یمن و سوریه را در بر گرفته است، به‌رغم برخی ویژگی‌های مشترک و مشابه در هر یک از حوزه‌ها از مشخصه‌های خاص خود برخوردار است. با ...
متن کاملبررسی تحولات اندیشه دولت اسلامی نزد اخوان‌المسلمین از آغاز جنبش تا پس از انقلاب 2011 مصر
در اختیار گرفتن قدرت توسط اخوان‌المسلمین پس از انقلاب در مصر و داشتن نقشی مؤثر در تصویب قانون اساسی 2012 مصر موجب گردید موضوع اندیشه دولت اسلامی اخوان‌المسلمین مورد توجه محافل مختلف رسانه‌ای و علمی قرار گیرد. همین مسئله، انجام پژوهشی درباره این موضوع را ایجاب کرد. پرسش پژوهش حاضر این است که نظریه دولت اسلامی در اندیشه سیاسی اخوان‌المسلمین چیست و از آغاز تأسیس جنبش تا سال‌های نزدیک به انقلاب و پ...
متن کاملبازشناسی سیاست، جامعه و دولت در عربستان: 2011-2015 میلادی
کنکاش در ماهیت رابطه ساختار قدرت سیاسی و ارکان آن با جامعه یا نیروها و گروههای اجتماعی، بحث محوری جامعهشناسی سیاسی است. در این نوشتار، از چشمانداز جامعهشناسی سیاسی به تحلیل رابطه دولت و جامعه در عربستان پرداخته میشود. پرسش پژوهش این است که چه رابطهای بین ماهیت دولت نئوپاتریمونیال عربستان و انقباض جنبش‌ها و قیامهای اصلاحطلبی در وضعیت فعلی عربستان وجود دارد؟ فرضیه اصلی پژوهش این است که دل...
متن کاملسیاست های راهبردی دولت اوباما بعد از تحولات درون سیستمی منطقه خاورمیانه با محوریت انقلاب های مردمی 2011
The occurrence of Islamic awakening in 2011, the most important part of the Muslim world and the continuing protests in Saudi Arabia, Jordan, Bahrain and likely to spread to other Arab countries in the past caused the disorder, and the powers of regional, inter-regional and trans is regional. How America in creating new security arrangements in the Middle East in the light of revolutionary deve...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 3 شماره 12
صفحات 71- 105
تاریخ انتشار 2018-03-19
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023